🏛️ Siyaset ve İç Gelişmeler
- Meclis Açılışı ve CHP Boykotu: Yeni yasama yılı Meclis’te açıldı. Ancak CHP, Erdoğan’ın Anayasa Mahkemesi ve AİHM kararlarını tanımadığı gerekçesiyle açılış oturumuna katılmadı. Özgür Özel, “Meşruiyet milletin iradesinden gelir, Trump’tan değil” çıkışıyla Erdoğan’a tepki gösterdi. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş ise meşruiyet tartışmalarını reddederek yeni anayasa vurgusu yaptı.
- Yeni Anayasa Gündemi: Erdoğan konuşmasında “kapsayıcı ve özgürlükçü anayasa” çağrısı yaparken, DEM Parti desteği dikkat çekti. Yorumcular, bunun Erdoğan’ın önceliğinin yeni anayasa olduğunu ve üçüncü dönem adaylığının da buna bağlı olduğunu vurguladı.
- AK Parti İçi Çatışma ve Sessizlik: Hakan Fidan’ın Kaan motoru açıklaması sonrası başlayan “taht kavgası” tartışmaları sürüyor. AKP içinde Selçuk Bayraktar, Bilal Erdoğan ve Hakan Fidan ekseninde gruplaşmalar konuşuluyor. Erdoğan’ın sessizliği “bozgun havası” yorumlarına yol açtı.
- Ayşe Barım Tahliye Edildi: 248 gündür tutuklu olan tiyatrocu Ayşe Barım, sağlık sorunları ve uzun tutukluluk gerekçesiyle adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Karar, sanat ve hukuk çevrelerinde sevinç yarattı.
🌍 Dış Politika ve Diplomasi
- Trump’ın Gazze Planı: Trump ve Netanyahu’nun açıkladığı 20 maddelik Gazze barış planı bölgedeki en önemli gündem oldu. Plan Hamas’ın silahsızlandırılması, rehinelerin bırakılması ve Gazze’nin geçici uluslararası bir yönetimle idaresini öngörüyor. Erdoğan, plana destek verdi; İbrahim Kalın Hamas’ı ikna için Katar’a gitti. Ancak plan “Gazze’yi Filistinsizleştirme” eleştirileriyle karşılandı.
- Gazze Filosu: 20–30 gemiden oluşan 800 kişilik uluslararası aktivist filosu Gazze’ye doğru ilerliyor. Türk donanmasına ait gemilerin ve İHA’ların filoya eşlik ettiği görüldü. İsrail’in 12 mil sınırında müdahale edip etmeyeceği merak konusu. Mavi Marmara deneyimi nedeniyle olası bir kriz kaygısı yüksek.
- ABD–Türkiye Normalleşmesi: Erdoğan–Trump görüşmelerinden sonra iki ülke ilişkilerinde yeni bir sayfa açıldığı vurgulandı. Sivil nükleer işbirliği anlaşması imzalandı, Kerkük–Ceyhan petrol hattının açılması gündeme geldi. En kritik gelişme, ABD’nin Türk tekstil ihracatına yönelik yüksek gümrük vergilerini düşürme sinyali vermesi oldu.
💰 Ekonomi
- Tekstil Sektöründe Umut: Türkiye’de 900 bin kişinin çalıştığı tekstil sektörü, ABD ile yapılacak olası gümrük indirimiyle yeniden canlanma fırsatı yakaladı. Uzmanlar, bunun sektör için “yılbaşı piyangosu” niteliğinde olabileceğini belirtiyor.
- İş Dünyasında Kaygı: Ciner Grubu’na kayyum atanmasının ardından “sermayede tasfiye” tartışmaları sürüyor. Kulislerde başka büyük iş insanlarına da operasyon yapılacağı konuşuluyor. Bu durum, yatırımcı güvenini daha da zedeliyor.
🎭 Kültür ve Toplum
- Tutuklamalar ve Mizah Tartışması: Komedyen Egemen Şimşek’in Hazreti Musa ile ilgili bir espri nedeniyle tutuklanması ifade özgürlüğü tartışmalarını alevlendirdi. Sabah gazetesi “blasfemi yasası” çağrısı yaptı. Yorumcular, Türkiye’nin Pakistan benzeri bir yasaya sürüklenmesinden kaygı duyuyor.
- Cezaevlerinde Koşullar: CHP’li belediye başkanları ve gazetecilerin tutulduğu bazı cezaevlerinde “kuyu tipi hücre” uygulaması gündeme geldi. Avukatlar, bu koşulların insanlık dışı olduğunu vurguladı.
📌 Genel Değerlendirme
1 Ekim’in gündemi, bir yandan Meclis açılışı ve CHP’nin boykotuyla meşruiyet tartışmaları, diğer yandan Gazze planı ve Gazze filosunun riskli yolculuğu etrafında şekillendi. Ekonomide ABD ile ticarette olası gümrük indirimleri umut yaratırken, içeride kayyum operasyonları, mizahçılara açılan davalar ve cezaevi koşulları toplumsal baskı atmosferini ağırlaştırdı.